Minning: Íslenska krónan

„Hún var örmagna. Það var þó reynt að hjálpa henni. Hún treysti ráðum þeirra sem komu til hennar í búningi lækna. Hún fékk dugmiklar sprautur. Hún lifnaði við. Fann sína fyrri reisn. En dalurinn sem á eftir kom var dýpri. Hún var orðinn fíkill. Bað um fleiri og fleiri sprautur. Í ráðleysi sínu gáfu læknarnir henni fleiri sprautur. Að lokum eina stóra sem fannst austur á landi.“ Grein dagsins er minningargrein Guðlaugs Kr. Jörundssonar um íslensku krónuna. Lesa »

Krónan styrkist um 0,64%

Athugasemdir

[Jón Valur Jensson, 7.7.2008 kl. 11:27]

Hvaða gjaldmiðill sveiflast aldrei að neinu leyti? Hversu sanngjarnar eru þessar líkingar Guðlaugs, þegar krónan hefur um stutt árabil verið bagalega hátt skráð, útflutningsatvinnuvegunum og þjónustu við útlenda ferðmenn til tjóns, um leið og viðskiptahalli varð allsvakalegur og ýtt undir ofurbjartsýnislán erlendis? Hversu tímabær er "minningargrein" höfundar, þegar krónan hefur að undanförnu styrkt sig úr því, að borgaðar voru 81-83 kr. fyrir dollarann alveg á síðustu vikum, upp í það, að í dag er Bandaríkjadalurinn á 76,86 kr.? Var ekki dollarinn kominn í 115 kr., þegar krónan var lægst fyrir ekki innan við 10 árum? Á þetta illa umtal um krónuna kannski að þjóna einhverjum annarlegum tilgangi?

[Gunnar Rögnvaldsson, 7.7.2008 kl. 11:54]

Tilgangurinn, Jón Valur, er að sýna fram á að Evra, sem féll 30% á skömmum tíma, og sem núna á að fara að taka í tugthúsið aftur, sé það sem bíður allra fyrir innan hið gullna hlið í ESB og hjá ECB. Þessu má líkja við blaut-drauminn í austri hérna fyrr á tímum. Allt er betra er það sem við höfum. Allt. Eini gjaldmiðill heimsin sem á að standast eldgos og jarðskjálfta er náttúrlega íslenska krónan. Þetta vita auðvitað allir í heiminum.

Gullna hliðið lokast - gengishrun evru yfirvofandi?

Þið verðið að flýta ykkur ef þið ætlið að ná því að ganga í þrotabúið áður en uppgjörið fer fram.

[Gunnar (IP-tala skráð) 7.7.2008 kl. 14:13]

Þetta væri auðvelt ef okkar einasta efnahagsvandamál væri krónan og sveiflukennt gengi hennar.  Við höfum að mestu séð kosti eigin gjaldmiðils fram til þessa enda hefði þetta "góðæri" eins og það hefur verið kallað aldrei komið ef við hefðum tekið upp Evru. 

Vandamál okkar er smæð hagkerfisins, að það að við skuldum allt of mikið og höfum gríðarlegan viðskiptahalla.
Við getum ekki lifað á sparnaði annarra þjóða lengur, sá tími er liðinn. Vextir koma til með að verða hærri á alþjóðlegum mörkuðum.  Olíuverð verður hátt og á eftir að hækka og nálgast 200$ tunnan og verð á hráefnum og matvælum á eftir að hækka. 
Við fullnægjum ekki skilyrðum aðildar að Evrunni það þarf að koma á jafnvægi á fjárhag ríkisins sem verður erfitt enda er 7% halla spáð 2010 vegna minnkaðra veltuskatta.  Einnig eiga tekjustofnar sveitarfélaga eftir að minnka vegna lægri brunabótamats vegna væntanlegs hruns á íbúðarverði.

Það þarf að snúa við viðskiptahallanum enda getum við ekki lengur fjármagnað þetta á lánsfé.  Hátt olíuverð, minnkaður fiskafli vinnur á móti okkur. 35% verðfall krónunnar, er 35% launalækkun en ef við værum með Evruna myndi þetta þýða mikið harðari lendingu með stórfeldu atvinnuleysi og/eða launalækkun.

Það eru engir góðir kostir í stöðunni eins og hún er í dag.  Evran er engin lausn núna en kannski skynsamlegt að taka hana upp þegar jafnvægi er komið á eftir 3-5 ár. 

Menn tala um að taka erlent lán til að ná jafnvægi á krónugengið en þetta er gríðarlega stórt lán 600 miljarðar Evra er ca. 10 milj ísl á hverja 4 manna fjölskyldu.  Þetta lán verður okkur geysilega dýrt.  Þetta er kostnaðurinn af einka(vina)væðingu bankanna sem núna á 10 árum eru búnir að sigla í strand með hjálp misheppnaðar opinberar hagstjórnar og ótrúlegri skammsýni almennings.
 

Það sem heldur uppi krónugenginu núna eru gríðarlega háir vextir en ef ríkistjórn/sveitarfélög ekki ná jafnvægi á sín fjármál.  En það verður gríðarlega sársaukafullt þegar kreppir að og við náum ekki að koma jafnvægi á innflutningshallan mun tiltrú á okkar fjármálakerfi bíða algjört skipbrot og það gæti haft geigvænlegar afleiðingar. 

Þetta þýðir það að það er lítið svigrúm til að gera mildandi aðgerðir. Núna þarf að auka tolla/álögur á bensín og annan innfluttan neysluvarning og með óbeinum aðgerðum reyna að hindra fjöldaatvinnuleysi en ástandið nær væntanlega hámarki eftir 9-12 mánuði að margra mati.

[Ómar Ingi, 7.7.2008 kl. 22:43]

Hummm

[Brjánn Guðjónsson, 10.7.2008 kl. 20:25]

eftir að reglulegar sprautur (gengisfellingar) voru aflagðar hefur blessuð krónan þurft að lifa og berjast í stanslausri fíkn

[Brjánn Guðjónsson, 10.7.2008 kl. 20:29]

alveg rétr sem Gunnar segir, að vandinn felst í smæð hagkerfisins. hinsvegar er það svo að hagkerfið er að miklu leiti bundið gjaldmiðlinum. væru íslendingar að nota evrur, sem dæmi, væru þeir um leið hluti að stærra hagkerfi og skrípaleikur lítilla stráka með bindi uppi á íslandi næði ekki að sveifla til gengi, vöxtum og verðbólgu.

define hagkerfi.

[Gunnar Rögnvaldsson, 10.7.2008 kl. 20:56]

Fyrst: vil leyfa mér að vísa á Ónýtir gjaldmiðlar

define hagkerfi.

Annað: já - hér eru sem dæmi tvö hagkerfi borin saman:

Lissabon 2000 markmið ESB. En í því markmiði felst að við hér í ESB verðum ríkasta og samkeppnishæfasta hagkerfi í heimi árið 2010. Það eru því aðeins tvö ár þangað til við verðum rík

Þjóðartekjur á mann í ESB 2004 voru 18 árum á eftir tekjum í BNA

Þjóðartekjur á mann í ESB 2006 voru 21 árum á eftir tekjum í BNA

Þjóðartekjur á mann í ESB 2007 voru 22 árum á eftir tekjum í BNA

Framleiðni í ESB 2004 var 14 árum á eftir framleiðni BNA

Framleiðni í ESB 2006 var 17 árum á eftir framleiðni BNA

Framleiðni í ESB 2007 var 19 árum á eftir framleiðni BNA

Rannsóknir og þróun í ESB 2004 var 23 árum á eftir BNA

Rannsóknir og þróun í ESB 2006 var 28 árum á eftir BNA

Rannsóknir og þróun í ESB 2007 var 30 árum á eftir BNA

Atvinnuþáttaka í ESB er núna 11 til 28 árum á eftir BNA

Breytt mynd af ESB - höfuðstefna

ESB er ekki gjaldmiðill og Ísland er ekki króna

Bestu kveðjur

[Gunnar (IP-tala skráð) 12.7.2008 kl. 13:18]

Alþjóðlega fjármagnskreppan sem skall á upphaflega vegna "rotinna" íbúðarlána í USA og hefur nú breiðst um heiminn og orsakað alþjóðlega lausafjárþurrð.  Þetta ásamt gríðarlegri hækkun á olíuverði og seinna á landbúnaðarafurðum ásamt verðhækkunum á afurðum frá Kína.  Hefur gerbreytt alþjóða fjármálamörkuðum sem hafa fallið mikið á síðustu mánuðum í USA, Evrópu og Asíu.
Lánsfé er erfitt að fá og það ríkir tortryggni milli lánastofnanna.  Íslendingar verða einstaklega hart fyrir barðinu á þessu vegna þess að vægi fjármálastofnanna er stórt í litu hagkerfi þar sem eru krosseignatengsl og klíkuskapur enda ekki skrítið að nánast engir erlendir fjárfestar eru inn á markaðnum.

Íslenska hagkerfið hefur fleiri veikleika og grundvallarveikleikinn að það er gríðarlegur viðskiptahalli. Það er auk þess sáralítill innlendur sparnaður og gríðarleg skuldasöfnunbæði hjá einstaklingum og fyrirtækjum. Það er einstaklega hátt hlutfall sem vinnur við þjónustu og verslun á íslandi. Útflutningsatvinnuvegirnir hafa verið vanræktir og hafa átt erfitt uppdráttar vegna þess að gengi íslensku krónunnar hefur verið of hátt skráð og margir hafa flutt framleiðsluna úr landi.
Það sem við höfum nóg af er orka og sem betur fer höfðu menn þó vit á að fara í framkvæmdir og byggja upp álver enda fáum við núna nánast jafn mikið í útflutningsverðmæti fyrir ál en fyrir allan fiskaflann, þetta hefur ekki farið hátt í fjölmiðlum.  Þetta dæmi verður ennþá hagstæðara fyrir álframleiðsluna vegna þess að til þess að veiða þarf að flytja inn dýra olíu.  Þeir sem vilja að Ísland verði nánast skilgreind sem heilög jörð og engar framkvæmdir megi gera þar verða einnig að koma fram með aðrar hugmyndir að útflutningi annars verður fólk að taka á sig gríðarlega lífskjararýrnun.  Að mínu viti er það sem er mest mengangdi er ferðamannaiðnaðurinn þar sem fólki er flogið langar leiðir auk þess sem það skapar ótrúlegan átroðning á landi en það er nú önnur saga. 

Lending íslenska hagkerfisins kemur til með að verða miklu miklu harðari en annarra þjóða í kringum okkur.  Við erum með gríðarlega ofmetinn húsnæðismarkað og offramboð hann kemur til með að falla 50-60% á næstu 2 árum. Markaðurinn er ekki í neinum tengslum við rauntekjur, kaupgetu eða lánaframboð.  Greiningardeildir bankanna, sem hafa veð í þessu ásamt öðrum eru að reyna að tala upp markaðinn.  Gef ég í raun lítið fyrir þeirra spár enda eru þeir sjálfir að berjast fyrir lífinu.  Það ríkir núna algjör stöðnun á fasteignamarkaðnum og það er beðið eftir hrapinu sem er óumflýjanlegt. Margir koma til með að verða illa "bendir" og ef fólk/fyrir,tæki geta ekki staðið í skilum og ekki minnst bankarnir.
"Íslensku" bankarnir hafa ennþá ekki afskrifað nema lítið eitt af "rotnum" lánum.  Þetta liggur eins og mara á fjármálakerfi þjóðarinnar og allir vita að Íslenska ríkið getur ekki komið þeim til bjargar ef í harðbakka slær.  Þeir hafa einnig lánað stórlega til "hinnar íslensku útrásar" sem hefur falist í því að íslenskir aðilar hafa fyrir lánsfé keypt fjármála og smásölufyrirtæki erlendis auk þess að hafa stórlega fjárfest í þjónustu og verslunarhúsnæði sérstaklega í Danmörku og Bretlandi þar og þetta húsnæði hefur hrapað og á eftir að hrapa ennþá ennþá meira á næstu árum.  Þeir koma til að þurfa að skera burtu gríðarlegt "fitulag" af íslenskufjármálastofnunum og býst þar við frekari fjöldauppsögnum sölu eigna og starfsemi.  Vonandi komast þeir frá þessu en gjaldþrot banka hér mun hafa gríðarleg og neikvæð keðjuverkandi áhrif.

Á þessum djúpstæða vanda er krónan og sveiflukennt gengi hennar núna til að auka á vandann. Vandinn hverfur því miður ekki við að festa gengi krónunnar við Evru eða aðra gjaldmiðla eða taka upp Evru eða aðra gjaldmiðla á þessum tíma. Það getur vel vel verið að það sé eitthvað sem beri að stefna að en leysir ekki vandamálið núna.
Það hafa verið gerð grundvallarhagfræðileg mistök á síðustu árum og eru allir meðsekir um þau, ríkisstjórn, fyrirtæki og almenningur.  Núna fáum við að svíða fyrir það. Núna erum við að mæta storminum og ég spái að hagvöxtur gæti dregist saman um 6% á árinu, krónan flöktir frá 120 - 140 miðað við Evru og atvinnuleysisvofan kemur og kreppuverðbólgan.  Það eina sem heldur uppi gengi er gríðarlega hátt vaxtastig og ef maður tekur þann tappa úr mun koma annað gengishrap ca. 10-20% en það er í raun enginn sem veit.
Það er enginn einföld lausn á þessu ríki og sveitarfélög verða að búa sig undir stórfelda minnkun í tekjustofnun og grundvallaratriði að þeir ná jafnvægi eigin rekstur.  Ef þeim ekki tekst það grefur það ennþá undan krónunni. Vert er að nefna það að þetta ástand sem kemur núna er kannski eitthvað sem kemur til að vara, þensluástand síðustu ára er það sem hefur verið óvenjulegt. 
Menn vonast núna eftir "innsás" erlendra aðila inn á íslenska markaðinn en hætt er við að mörlandinn á eftir að verða fyrir ótrúlegum vonbrigðum því að erlendar bankastofnanir lána ekki meira en 2 faldar og með undantekninum til 3 faldar árstekjur í heildarlán það sem er yfir því er áhættulán. 
Við íslendingar erum í "deep deep shit"